Enuresis: primaire en secundaire enuresis

Primaire en secundaire enuresis bij kinderen - Verklaringen en advies

Enuresis is de medische term voor “bedplassen”. “Enuresis" of "bedplassen" doet zich voor wanneer een kind van minstens 5 jaar 's nachts de drang om te plassen niet kan ophouden. Het is een onvrijwillige en oncontroleerbare actie. Hij of zij plast 's nachts volledig en normaal zonder het te beseffen.

Waarom 5 jaar oud? Omdat dit de leeftijd is waarop de controle over de sluitspieren, de spieren die de blaas controleren, meestal door het kind wordt aangeleerd. Bij sommige kinderen kan het echter langer duren voordat ze leren 's nachts op het potje te gaan.

Als jouw kind ouder is dan 5 jaar en in bed plast, is het raadzaam met uw arts te praten om je te helpen een oplossing te vinden.

Maak je geen zorgen, maar je kunt er toch maar beter iets aan doen!

Bedplassen, een veelvoorkomend fenomeen

In Nederland plassen naar schatting 200 000 kinderen en adolescenten ‘s nachts regelmatig in hun bed. Bedplassen is dan ook een probleem waarmee ouders vaak worden geconfronteerd. 9,2% van de kinderen tussen 5 en 10 jaar plast ‘s nachts regelmatig, waaronder 5,8% van de kinderen tussen 6 en 10 jaar.Er zijn echter verschillende vormen van enuresis die deze kinderen in verschillende mate treffen.

Primaire nachtelijke enuresis: de meest voorkomende

Als je kind ten minste 5 jaar oud is en ten minste 6 maanden nooit droog is gebleven, heeft hij/zij “primaire enuresis”. Dit is de meest frequente vorm (75 tot 85% van de gevallen van enuresis)(1,2), het betreft :

49% van de kinderen tussen 3 en 4 jaar oud (maar op die leeftijd wordt het nog niet als enuresis beschouwd),

11% tussen 5 en 7 jaar,

7% op 8-jarige leeftijd,

2 tot 3% in de adolescentie.

Primaire enuresis komt vaker voor bij jongens.

Er zijn veel redenen waarom je kind ‘s nachts nog niet zindelijk is. De oorzaken kunnen verband houden met een vertraagde ontwikkeling van de blaas, hormonale problemen, genetische factoren, enz. Er bestaat geen enkel gen voor enuresis. Er is geen gen voor enuresis, maar uit gezinsonderzoek is gebleken dat als beide ouders enuretisch zijn geweest, er een kans van 77% is dat hun kind ook enuretisch zal zijn. Dit percentage bedraagt 44% als slechts één ouder enuretisch was en 15% als geen van beide ouders enuretisch was.

Van secundaire nachtelijke enuresis is sprake als het bedplassen in een tweede stadium komt.

Je kind heeft “secundaire enuresis” als het minstens 6 maanden droog is geweest, voordat het weer gaat bedplassen. Secundaire enuresis begint meestal tussen 5 en 7 jaar. Deze terugval in zindelijkheidstraining na de leeftijd van 5 jaar is niet uitzonderlijk. Ongeveer 2% van de kinderen plast weer in bed nadat ze zindelijk zijn geworden. Het kan een teken zijn van een psychologisch probleem bij het kind in verband met een gebeurtenis: geboorte van een nieuw kind, vertrek van een familielid, ziekte in het gezin, moeilijkheden op school, enz. In zeldzamere gevallen kan het een symptoom zijn van diabetes type 1, waarnaar de arts tijdens de raadpleging kan zoeken.

Wat is geïsoleerde enuresis?

Geïsoleerde enuresis is wanneer er naast enuresis geen andere symptomen zijn die verband houden met de urinewegen. Als je kind bijvoorbeeld pijn heeft bij het plassen, kan dat een teken zijn van een infectie. Enuresis is dan gerelateerd aan een fysiologische stoornis. Als enuresis niet gepaard gaat met andere symptomen, wordt het geïsoleerde enuresis genoemd.

Soorten enuresis volgens de frequentie van het bedplassen

Of enuresis nu primair, secundair of geïsoleerd is, er zijn 4 soorten enuresis, afhankelijk van de frequentie van de “ongelukjes”: Episodische nachtelijke enuresis, als het een op zichzelf staand ongelukje is, Regelmatig, Onregelmatig, Met tussenpozen, als er lange droge periodes zijn. Ter vergelijking: één op de drie enuretische kinderen plast ten minste één keer per week in bed en één op de vijf kinderen elke nacht. Dag of nacht? Enuresis is meestal nachtelijk, maar als het plassen overdag gebeurt, spreekt men van enuresis diurna, wat meer bekend is als urineverlies. Dit kan te wijten zijn aan een vertraagde ontwikkeling van de blaas of kan een teken zijn van een onderliggende ziekte. Als uw kind overdag niet naar het toilet kan gaan, is het raadzaam met de dokter te praten. Zoals je ziet, zijn er veel soorten bedplassen. Bedplassen is normaal als het kind klein is en daarna zijn er oplossingen voor bedplassen. Om de juiste methode voor uw kind te vinden, is het belangrijk te bepalen aan welk type bedplassen hij of zij lijdt en de oorzaken vast te stellen. Dag of nacht? Enuresis is meestal nachtelijk, maar als het plassen overdag gebeurt, spreekt men van enuresis diurna, wat meer bekend is als urineverlies. Dit kan te wijten zijn aan een vertraagde ontwikkeling van de blaas of kan een teken zijn van een onderliggende ziekte. Als je kind overdag niet naar het toilet kan gaan, is het raadzaam met de dokter te praten.

Bijkomende problemen veroorzaakt door enuresis

Zelfs als het kind nooit opzettelijk in bed plast, veroorzaakt enuresis verschillende problemen die, indien herhaald, ook voor de ouders belastend kunnen zijn. Regelmatig wakker worden om het zoveelste bedplas-incident aan te pakken, midden in de nacht de lakens moeten verschonen, of zelfs beddengoed dat beschadigd is door herhaalde ongelukjes... Gezinnen moeten vaak nieuwe matrashoezen of zelfs matrassen kopen. Dit zijn allemaal vervelende gevolgen van bedplassen die uiteindelijk tijd, energie en geld kosten.

Wat te doen tegen bedplassen?

Nachtelijke enuresis is geen ziekte. Anderzijds kan het het gevoel van eigenwaarde van het kind aantasten en een ontwrichting van het gezinsleven en het sociale leven veroorzaken. Het is vooral belangrijk te vermijden dat het enuretische kind zich schuldig voelt en gestigmatiseerd wordt. Integendeel, het moet worden gesteund. Het is een stoornis waar het kind geen vat op heeft en die een medische behandeling kan rechtvaardigen. Een consultatie is inderdaad aangewezen wanneer het kind één of meer van deze symptomen vertoont:

• Hij plast na de leeftijd van 5 jaar nog steeds in bed,
• Hij plast weer in bed nadat hij minstens 6 maanden zindelijk is geweest,
• Hij heeft meer dorst dan gewoonlijk,
• Snurken tijdens de nacht,
• Hij heeft pijn tijdens het plassen

Enkele eenvoudige gewoonten kunnen dagelijks worden aangenomen, en kunnen echt effectief zijn tegen enuresis. Het is belangrijk logische rituelen op te stellen, zoals systematisch naar het toilet gaan voor het slapengaan, ‘s avonds niet te veel drinken en geen bruisende en zoete dranken meer drinken. Maak er ook geen punt van: je moet je kind geruststellen en hem/haar uitleggen dat velen op zijn/haar leeftijd in dezelfde situatie verkeren. Het heeft geen zin hem te berispen: niet alleen zijn deze daden niet vrijwillig, maar het zou de situatie nog kunnen verergeren. Hem geruststellen en hem verantwoordelijk laten voelen kan een manier zijn om door deze fase heen te komen. Intussen zijn er producten die je echt door deze fase heen kunnen helpen, zoals DryNites-nachtbroekjes. Ze werken als luiers, maar in tegenstelling tot gewone luiers zijn ze zeer discreet en zien ze eruit als echt ondergoed. Je kind zal niet het gevoel hebben dat het een luier draagt en zal een “volwassene” blijven. Absorberend nachtondergoed biedt het kind echt comfort ondanks mogelijke bedplas-ongelukjes en de nacht blijft rustig voor het hele gezin.

Als het probleem aanhoudt, is het raadzaam om als eerste stap een huisarts of een kinderarts te raadplegen. Hij of zij zal kunnen bepalen of de enuresis een fysiologische of psychologische oorzaak heeft. De diagnose en de follow-up van enuresis verlopen gewoonlijk in 3 fasen.

Tijdens de eerste raadpleging zal de arts een klinisch onderzoek verrichten en het kind en zijn ouders ondervragen. Wanneer het meer specifiek om secundaire enuresis gaat, zullen immers twee vragen rijzen: wanneer is het begonnen en welke gebeurtenissen hebben zich in die tijd voorgedaan? De veranderingen in het leven van het kind kunnen een bron van angst zijn en kunnen de oorzaak zijn van een achteruitgang in de nachtelijke zindelijkheid.

Na onderzoek zal de arts bepalen of het nachtelijk urineren een organische of psychologische oorzaak heeft. Indien de oorzaak niet fysiologisch is, krijgt het kind advies en een methode om zelfstandig te worden in de strijd tegen het bedplassen. Hij kan bijvoorbeeld een kalender bijhouden van droge nachten. De tweede raadpleging zal het voorwerp uitmaken van een eerste evaluatie. Is het kind erbij betrokken geweest? Hebben de eerste methoden geholpen om het bedplassen te beperken of zelfs te stoppen? Afhankelijk van de resultaten kunnen de methoden worden aangepast, zoals het invoeren van een plaswekker, of het overwegen van een behandeling met geneesmiddelen tegen enuresis. Als een behandeling op basis van desmopressine is voorgeschreven, zal de derde stap een geleidelijke verlaging van de dosis zijn.

Of je kind nu lijdt aan primaire of secundaire enuresis, er zijn adviezen en tips die je kunt gebruiken om uw kind ‘s nachts droog te houden.